W maju 2021 klasy IA, IIA i IID odbyły warsztaty online pt.: „Lekcje z Temidą”. Trwały one dziewięćdziesiąt minut. Prowadziła je pani magister prawa – Anna Skibińska. Były bardzo ciekawym i pouczającym doświadczeniem. Zajęcia składały się z dwóch części. Podczas pierwszej z nich – konwersacyjnej – pani Anna opowiadała nam o różnych istotnych zagadnieniach związanych z funkcjonowaniem prawa. Zadawała pytania odnoszące się do naszej wiedzy prawniczej i opinii na temat funkcjonowania prawa. Druga część rozpoczęła się od obejrzenia krótkiego filmu dotyczącego stalkingu. Następnie wykonywaliśmy prosty test jednokrotnego wyboru odnoszący się do treści zaprezentowanych na warsztatach.
Na początku pani zapytała nas, jak wyobrażamy sobie świat pozbawiony zasad prawnych. Doszliśmy do wniosku, iż ludzkość pogrążyłaby się w anarchii. Ludzie bez żadnych skrupułów dopuszczaliby się czynów uznawanych za przestępstwa, np. wyrządzania komuś krzywdy czy zawłaszczania czyjegoś mienia. Bez prawa obywatele nie mieliby świadomości, jakie zachowania są dobre, a jakie złe. Po krótkiej dyskusji prowadząca wyjaśniła nam definicję prawa oraz rolę, jaką pełni na świecie. Jest to narzędzie porządkujące świat. Pełni także funkcję karną. Oznacza to, że gdy ktoś nie zamierza mu się podporządkować, musi liczyć się z konsekwencjami. Ma również za zadanie zapobiegać jego łamaniu. Kara za czyn uznany za przestępstwo ma sprawić, że mniej osób będzie go popełniać.
Rozmawialiśmy też o powstaniu pierwszego prawa. Hammurabi stworzył „Kodeks Hammurabiego”, w którym główną zasadą było: „Oko za oko, ząb za ząb”. Gdy ktoś uczynił komuś coś złego, to odpłacano się mu tym samym. Kara wynikała z samego czynu. Nie brano pod uwagę okoliczności jego popełnienia. Natomiast Rzymianie analizujący poprzednie prawa uznali, że należy to zmienić. Dlatego stworzyli grupę zasad nazywanych paremiami prawniczymi. Były to krótkie sentencje, które obowiązują do dziś, np. „Prawo nie działa wstecz.” Mówiliśmy o obecnym podziale systemów prawa na świecie na: system prawa anglosaskiego oraz prawa kontynentalnego. Pierwszy z nich obowiązuje w krajach, w których językiem urzędowym jest angielski, np. w Wielkiej Brytanii. Wyróżnia go to, że obok sędziego na sali rozpraw znajduje się ława przysięgłych. Charakteryzuje go również precedens, czyli wyrok wydany wcześniej
w sprawie najbardziej podobnej do aktualnie sądzonej. Natomiast system kontynentalny obowiązuje na kontynencie europejskim. Tworzy go podstawa rozstrzygnięcia, którą jest konkretny przepis
w określonej procedurze. Przypomnieliśmy, że aktem prawnym zawierającym prawa i obowiązki, powstałym w specjalnej procedurze, jest ustawa. Niektóre ustawy zawierają w swoich nazwach słowo kodeks. Oznacza to, że regulują całe dziedziny prawa. Natomiast inne ustawy dotyczą tylko fragmentu dziedziny prawa.
Zdobyliśmy dużo ciekawych informacji o studiach prawniczych. W Polsce trwają one pięć lat. Po ich ukończeniu można zostać prawnikiem w kancelarii, pracować w dziale prawnym jakiejś firmy, administracji publicznej, stowarzyszeniu czy fundacji. Jednak jeżeli kogoś interesuje konkretny zawód związany z prawem, np. sędzia lub adwokat, konieczne jest odbycie aplikacji. Polega na uczeniu się od doświadczonego prawnika, jak wykonywać określone zadania. Następnie zdaje się egzamin końcowy trwający kilka dni. Zaciekawił nas wygląd sędziego na sali rozpraw oraz symbolika jego stroju. Jest ubrany w czarną, długą szatę – togę z fioletowym żabotem. Na szyi nosi też złoty łańcuch z orłem. Ten symbol oznacza, iż wyroki wydawane są w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej. Łańcuch natomiast ma przypominać sędziemu o ciężarze odpowiedzialności za wydawanie sprawiedliwych wyroków. Do sędziego należy się zwracać „wysoki sądzie” w pozycji stojącej. W ten sposób wyrażamy szacunek dla całego wymiaru sprawiedliwości.
Poruszyliśmy także kwestię odpowiedzialności prawnej. Na podstawie kodeksu karnego może ją ponieść osoba, która ukończyła siedemnaście lat. Od trzynastego do szesnastego roku życia odpowiada się za swoje czyny na podstawie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich przed Sądem Rodzinnym. Natomiast do dwunastu lat odpowiadają za takie osoby rodzice.
Rozmawialiśmy też o reklamacji. Gdy dany produkt posiada jakieś wady techniczne, należy zgłosić się do sklepu i opowiedzieć o tym problemie. Należy mieć ze sobą dowód zakupu – paragon lub fakturę. Są trzy prośby reklamacji: naprawa produktu, wymiana na nowy, zwrot pieniędzy. Wadę należy zgłosić jak najszybciej.
Wspomnieliśmy, że Fundusz Sprawiedliwości zajmuje się bezpłatnym świadczeniem pomocy prawnej osobom, które padły ofiarą przestępstwa oraz najuboższym.
Następnie oglądaliśmy krótki film dotyczący stalkingu. Pani przedstawiła nam definicję prawną tego zjawiska. Jest to uporczywe nękanie wywołujące poczucie zagrożenia u osoby padającej jego ofiarą. Stalkerowi grozi kara od trzech do dziesięciu lat pozbawienia wolności. Jednak najpierw należy zgłosić wniosek o ściganie takiej osoby, aby wszcząć postępowanie.
Na koniec rozwiązywaliśmy krótki test jednokrotnego wyboru sprawdzający zakres naszej wiedzy z warsztatów.
Zajęcia były bardzo interesujące i pouczające. Dowiedzieliśmy się wielu ciekawych rzeczy związanych z funkcjonowaniem prawa oraz stalkingiem. Gdyby jeszcze kiedyś Lekcja z Temidą zawitała do naszej szkoły, z chęcią wzięlibyśmy w niej udział.
Oliwia Tokarzewska, kl. 2A LO